De Draa Vallei
Ver van de drukke, moderne steden zoals Casablanca, Fez, Marrakech of Agadir heb je de Draa Vallei. Een streek die alleen bereikbaar is door het Atlas gebergte te trotseren. Eenmaal je de bergketen van Tichka bent gepasseerd, ligt één van de mooiste parels van Marokko voor je voeten, de Draa Vallei. De Draa vallei is een soort tijdloze regio die je dadelijk losmaakt van onze hectische levenswijze. Het is de grootste oase van Noord-West Afrika en je waant je dadelijk in het verhaal van ‘De Alchemist’ van Paoulo Coelho. De streek heeft veel weg van de sprookjes van duizend-en-één-nacht. Al rijdend door deze streek voel je hoe je één word met de natuur. De Draa rivier heerst hier als een koning en geeft de nodige voeding aan de duizenden dadelbomen en kleine akkers met hennep en watermeloenen.
Ouarzazate
De provinciestad Ouarzazate, ligt aan het begin van de Draa Vallei. Deze stad is strategisch gelegen op de weg naar Marrakech, Agadir, Zagora en Rissani. Een interessante plek om te bezoeken is de Kasbah Aït-Ben-Haddou (op 30 km). Daarnaast heeft de stad zelf een mooie Kasbah om te bezoeken, hier vind je de filmstudio’s waar films opgenomen werden zoalsGame of Thrones, Lawrence of Arabia, The Jewel of the Nile, The Living Daylights, The Last Temptation of Christ, The Mummy, Gladiator, Prince of Persia en nog vele andere films.
Agdez
Na Ouarzazate heb je Agdez de dadelstad bij uitstek. Een regio waar de Draa rivier doorheen stroomt. Agdez is eigenlijk de poort naar een andere tijd dimensie .Het is een aaneensluiting van palmbomen, behangen met enorme takken met dadels, knalgroene akkers langs de rivier en huizen en Kasbah’s (kastelen) van leem die je terug wanen in de tijd van Mozes.
De Draa Rivier: Van de Atlas tot aan M’Hamid
Vanaf Ouarzazate stroomt de rivier zuid-oostwaarts langs de dorpen Agdez, Zagora, Tamagrout en langs de laatste nederzetting M’Hamid. Vanaf M’Hamid, waar de weg ophoudt en de Sahara begint, stroomt de rivier verder de Sahara in richting de grens met Algerije. Vaak is de rivier overigens al opgedroogd alvorens deze bij M’Hamid aankomt. Lokale boeren, net zoals in het geval van de Nijl in Egypte, gebruiken het water voor hun gewassen. Officieel mondt de Draa rivier uit in de Atlantische Oceaan, dichtbij Agadir, maar het is al lang geleden dat het water het tot daar gered heeft.
Kasbah’s in de Draa Vallei
De Draa regio telt talrijke kasbahs. Ze zijn te vergelijken met Europese kastelen, vestigingen en burchten. In deze van leem, steen, kiezel en hout gemaakte enorme bouwwerken beschermden de stammen zich van aanvallen van buitenaf. De huizen hebben houten deuren en veel bouwmateriaal is gemaakt van palmbomen. Iedere etnische stam had zo zijn kasbah(‘s), wat woongemeenschappen waren van soms wel honderden huizen. Sommige kasbah’s waren niet bewoond, maar waren bewaakte opslagplaatsen voor dadels, graan en kostbaarheden.
Zagora: uitvalsbasis voor de woestijn
Vanuit Ouarzazate rijdt je stroomafwaarts langs de Draa Vallei richting Zagora. Een prachtige tocht van slingerende wegen langs dorpjes, moskeeën, eindeloze palmtuinen en imposante bergen. Aangekomen in Zagora is het duidelijk dat je de Sahara nadert. Een dorp met een beroemde markt, waar vroeger de handelskaravanen die richting Timboektoe reisden, hun proviand insloegen. In Zagora zijn ook al de eerste zandduinen te zien. Als je verder richting M’Hamid reist en de woestijn wilt bezoeken is dit ook de plek waar nog banken, geldautomaten en grotere winkels te vinden zijn. Zagora is verder prachtig gelegen aan de Draa rivier.
Van Zagora via Tamagour naar M’Hamid
Vanaf Zagora richting M’Hamid ligt er een bijzondere islamschool in het dorp Tamagrout. Een plek waar de handelskaravanen korans en heilige schriften meenamen en deze hier achterlaten. Men heeft een enorme collectie aan bijzondere boeken uit oude tijden. In M’hamid aangekomen houdt het asfalt op en begint de Sahara.
M’Hamid is een klein dorp in de provincie Zagora , 98 km verwijdert van de stad Zagora, een van de plaatsen in Marokko waar de Sahara begint . M’Hamid krijgt minder bezoekers dan Merzouga en is misschien wel meer “authentiek.” Het is ongeveer 8-10 uur rijden van Marrakech en 5 uur van Ourzazate . Het is “Het einde van de weg” (het laatste punt van de route nationale N ° 9), nadat is er alleen nog het zand van de Sahara , herders en karavaanroutes naar Tombouktou.
M’Hamid is het laatste grote oase die men tegenkomt op weg naar het zuiden, de grotere Sahara in . Het gebied was historisch belangrijk omdat hier de karavanen verzamelden. Soms waren er karavanen bij die meer dan 5000 kamelen telden. De weg naar Timbouktoe is nog meer dan 50 dagen wandel van hieruit. Op een dag ga ik deze tocht ook eens doen. Staat op mijn verlanglijst.
M’Hamid is ook bekend als Bounou, ooit een welvarend dorp met een grote diversiteit van lokale Ait Atta berbers, Lokale Drawa en lokale Hassani stammen. De dorpen van Oulad Youssef Oulad Mhaya , Oulad Driss en Ezouaya, onder andere, zijn verspreid over de oase.
M’Hamid is het plaats waar we voor 6 a 7 dagen de woestijn in trekken. Een prachtige omgeving om tot jezelf te komen. In deze streek herleef je het hele verhaal van de alchemist.
Wie zijn de bewoners van de Draa Vallei
De bewoners hier zijn een stuk donkerder van huid dan bijvoorbeeld stedelingen van Marrakech. Het zijn vaak geen Berbers, want die wonen meer in en rondom het Atlasgebergte, maar het is een mixbevolking van etnische stammen uit de Sahara en uit andere landen die de Sahara delen met Marokko.
Ook wonen er van oudsher heel veel joden in deze streek.Vanaf de komst van de eerste Joden naar Zuid-Marokko, waarschijnlijk in de derde of de vierde eeuw, maar volgens een legende kan het ook zes eeuwen eerder zijn geweest, leefden Joden en Berbers in dit gebied vreedzaam naast elkaar. Tot de massale emigratiegolf naar Israël, in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, daarin verandering bracht. Hun sporen zijn nog niet uitgewist, maar na hun vertrek lieten de Joden een grote leegte achter in het Atlasgebergte en de Sahara. Sommige Berbers wachten nog steeds op hun terugkomst, en bewaren de sleutels van hun synagogen.
In de 16 de eeuw wist de sultan Moulay Ismail de macht van de Alawieten te consolideren, hij herstructureerde het leger en breidde het uit met duizenden toegewijde Soedanese slaven, de Abid al-Boekhari, en Arabische krijgers.
Zo had hij een eliteleger tot zijn beschikking, de zogenaamde ’Zwarte Garde’, van 150.00 man. Met andere manschappen kon hij met dit enorme leger de rebelse stammen bedwingen en weerstand bieden aan de Europese penetratiepogingen.
Heel veel van deze elite soldaten hebben zich gevestigd in deze streek. Je herkent ze aan de donkere ogen (Berbers hebben vaak lichte ogen), de donkere huidskleur, de forse gespierde lichaamsbouw en vaker gekruld rastahaar.
Het zuiden van Zagora heeft een magische energie om zich heen. Je voelt gewoon dat je hier een streek bewandel die authentiek is. Waar het heden , verleden en toekomst samen een pact hebben gesloten.
In deze streek komen de meeste mensen die ik ken tot rust. Ze hebben het gevoel dat ze hier al geweest zijn. Met andere woorden ze voelen zich thuis in deze streek. Een streek zonder lucht en licht vervuiling. Geen duizend en één straling van allerlei moderne communicatie instrumenten.
Gewoon terug tot de eenvoud. Een gevoel dat ons allemaal terug nederig en respectvol maakt voor elkaar en voor de natuur en ieder levend wezen.